Thistle & Weed: Een parel in het hart van Stellenbosch!
Als je de schilderachtige wijngaarden van Stellenbosch doorkruist, een van de beroemdste wijnregio’s van Zuid-Afrika, is het makkelijk om je te laten meeslepen door de charme van de grote en gevestigde wijndomeinen.
Maar wat als ik je vertel dat er een klein, verborgen juweeltje is dat zijn eigen verhaal vertelt, weg van de gebaande paden? Welkom bij Thistle & Weed, een uniek wijndomein dat niet alleen indruk maakt met zijn uitstekende wijnen, maar ook met zijn onconventionele benadering van wijn maken.
De oorsprong van Thistle & Weed
Thistle & Weed is relatief nieuw in het wijnlandschap van Stellenbosch, maar dat maakt het des te interessanter. Het domein werd opgericht door twee mensen: Stephanie Wiid en Etienne Terblanche.
Etienne is een van de bekendste mensen – wijngerelateerde althans -in Zuid-Afrika. Hij werkt voor meerdere wijnhuizen als consultant, neem bijvoorbeeld Charla Bosman, die twee jaar geleden nog Young Winemaker Of The Year was.
Etienne is heer-en-meester in het zoeken naar unieke percelen, op afgelegen of totaal vergeten plekken. Vaak met oude stokken en zo niet dan plant hij met een doordachte reden nieuwe stokken aan.
Die nieuwe stokken komen van een ander project van Etienne: Grondvis. Dit is een plek in Stellenbosch waar alle (!) aangeplante druivenstokken van heel Zuid-Afrika staan aangeplant. Dit zijn de zogenoemde moederstokken.
Als ze een – voor Zuid-Afrika – onbekende druivensoort willen introduceren, zoals een Assyrtiko, Pontac of Souzão, dan worden deze eerst hier aangeplant. Vervolgens kijken ze dan de aankomende vijf jaar of de druif hier goed gedijt en doen ze de nodige onderzoeken.
Als het na vijf jaar goed genoeg wordt bevonden, dan maken ze van deze stokken clones en planten ze dit op gebieden waarvan Etienne denkt dat ze goed zullen gedijen.
Stephanie is een extreem talentvolle dame, die de passie voor wijn niet van een vreemde heeft. Haar opa – of oupa zoals ze hier zeggen – was namelijk oprichter van de Stellenbosch Wine Route!
Ze noemden hun domein naar de ongewone naam “Thistle & Weed“, wat letterlijk “distel en onkruid” betekent. Mede omdat Stephanie haar achternaam – Wiid – altijd verkeerd werd uitgesproken door de mensen, want je spreekt het namelijk uit als Weed.
Maar het belangrijkste was vooral dat deze naam de filosofie van het domein weerspiegelt: het omarmen van het onverwachte, het onbekende, en de schoonheid van het onconventionele. De distel en het onkruid, vaak gezien als ongewenste planten, hebben hier een diepere betekenis. Ze staan voor de kracht om te overleven en te bloeien in omstandigheden die anderen misschien niet zouden overwegen.
Elke wijn krijgt de naam van een onkruid dat er het meeste voorkomt: Brandnetel, Khakibos (huacatay), Knapsekêrel (kleefkruid) en Nastergal (nachtschade) zijn hier voorbeelden van.
Duurzaamheid en natuur als fundament
Wat Thistle & Weed zo bijzonder maakt, is de nadruk die ze leggen op duurzaamheid en respect voor de natuur.
In een tijd waarin de wijnindustrie steeds meer gericht is op het produceren van grote hoeveelheden, kiest Thistle & Weed ervoor om met zorg en respect voor het milieu te werken. Het domein werkt met biologische methoden, waarbij ze de gezondheid van de bodem en het ecosysteem vooropstellen.
Ze gebruiken geen chemische bestrijdingsmiddelen en zorgen ervoor dat hun wijngaarden een evenwichtige relatie hebben met de natuur om zich heen.
Als je naar het domein gaat voor een proeverij, dan krijg je – indien gewenst – charcuterie op borden die zelf gemaakt zijn door Stephanie. In haar vrije tijd brengt ze veel tijd door bij een klei-atelier.
De waterflessen zijn oude Cap Classique (schuimwijn) flessen van bevriende wijnmakers, de kartonnen wijndozen zijn gerecycled, ga zo maar door. Ze maken wijn in twee kelders, waarvan de rode wijnkelder vroeger van Le Riche was. Deze kelder is gigantisch oud en echt specifiek voor rode wijnen gemaakt.
Wijnen met karakter
De wijnen van Thistle & Weed zijn een directe weerspiegeling van de filosofie van het domein: ze zijn puur, gedurfd en karaktervol.
De focus ligt op de klassieke Zuid-Afrikaanse druivensoorten, zoals Chenin Blanc, maar ook op experimentele blends die de creativiteit van de wijnmakers weerspiegelen. Wat deze wijnen zo bijzonder maakt, is de manier waarop ze de terroir van steeds weten vast te leggen – de rijke, vruchtbare bodems en het milde klimaat geven de wijnen een uniek profiel.
Bij een bezoek aan Thistle & Weed kun je niet alleen genieten van de smaak, maar ook van het verhaal achter elke fles. Elke wijn heeft zijn eigen identiteit en vertelt het verhaal van het land, de mensen en de passie die erin schuilgaat.
De Brandnetel bijvoorbeeld, is een levendige, frisse wijn met tropische aroma’s en een delicate mineraliteit. Een wijngaard die afgekoeld wordt door de zeewind van de Atlantische Oceaan.
Maar waar tegelijkertijd maar liefst 32 (!) verschillende clones van de druif Chenin Blanc aangeplant staan. Het was namelijk een test wijngaard voor de overheid, lang geleden. Maar er was nooit iemand die iets deed met de druiven. Etienne wist dit en besloot dat dit een perfecte kans was voor Stephanie.
Of wat te denken van een van hun andere top-Chenin’s: Duwweltjie. Dit was de eerste wijn die ze op de markt hebben gebracht in 2016 en deze scoorde direct Five Stars in de Platter’s Guide. De hoogste score die je kan behalen in Zuid-Afrika en tot op de dag van vandaag scoren ze dit ieder jaar opnieuw voor deze wijn!
Het bezoek aan het Wijndomein
Voor wie het wijndomein bezoekt, is Thistle & Weed meer dan alleen een plek om wijnen te proeven. Het is een ervaring, een reis door de natuur en de tijd.
Ze hebben een plattegrond met daarop al hun wijngaarden, waar ze je duidelijk vertellen wat de invloeden van de oceaan, de bergen en de temperatuur zijn.
Het domein biedt een intieme en persoonlijke ervaring, waarbij de wijnmakers zelf vaak de rondleidingen verzorgen en hun passie en kennis met de bezoekers delen. Je proeft er wijnen vanuit vaten en ook als je in het plukseizoen komt (januari-maart) maken ze met veel plezier tijd voor je.
Wat Thistle & Weed ook uniek maakt, is de architectuur van hun wijnkelder en het proeflokaal. Het gebouw is een schitterend voorbeeld van oude, duurzame architectuur, met grote ramen die uitkijken op de omringende bergen en wijngaarden. Het is de perfecte plek om je favoriete wijn te proeven terwijl je geniet van het panoramische uitzicht over Stellenbosch.
Het werk in de kelder
Dat ik bij deze twee toppers in de leer mocht, was een grote eer voor mij.
Etienne nam ons mee naar unieke plekken, zoals Grondvis, maar ook naar een rugbywedstrijd, hetgeen daar de grootste sport van het land is.
Stephanie heeft ons meegenomen naar de wijngaarden die ze beheren. Belangrijk om te weten: In Zuid-Afrika moet je soms wel eens drie uur rijden om op de wijngaard aan te komen, waar je druiven groeien. Neem als voorbeeld het prachtige Cederberg, dat 300 kilometer van Kaapstad af ligt. Dit komt doordat veel wijnmakers wijngaarden met elkaar delen, gezien bijna niemand zowel een eigen kelder als rondom liggende wijngaarden heeft. Dit is een van de dingen die Zuid-Afrika zo anders maakt dan vele andere wijnlanden.
Ook heeft Zuid-Afrika een grote populatie met werkloze mensen. Tijdens het oogsten is er dan ook standaard een gigantisch groot team met mensen die mee komen plukken, een perceel van twee hectare is daardoor geoogst in minder dan een uur tijd!
Gedurende de oogst mochten wij eigenlijk alles mee doen, hetgeen absoluut uniek is! Denk aan mee druiven plukken (Swartland & Cederberg), druiven verwerken, waardes checken, persen, overpompen van een tank naar een houten vat, bottelen, onderdompelen van druivenschillen en uiteraard wine tastings mee voorbereiden!
Het is absoluut gigantisch fysiek werk. Lang op mijn benen staan, dat ben ik al gewoon van het werk in The Jane en ‘t Zilte. Maar.. Het steeds blijven tillen van alle zware materialen, is oprecht loodzwaar.
Neem het onderdompelen van de druivenschillen, dit doe je met een grote stok. Maar wanneer je die stok terug naar boven haalt, dan ligt daar een paar kilo aan vol-sap-gezogen druiven op. Of het verplaatsen van lege wijnvaten.. Elk vat van 225Lweegt ongeveer 60 kilogram. De onderste rij is uiteraard gemakkelijk, maar het tillen naar de tweede en derde rij is al serieus hard werken.
En dat allemaal zonder machines, alles gebeurt er met de hand. Ook de geplukte druiven moesten wij zelf in de wagen – een truck noemden ze daar een bakkie – plaatsen, daarna op het wijndomein uit de wagen tillen en dan vervolgens opnieuw opliften om in de kneus-machine te gooien. En zo’n kratje, wat weegt dat, hoor ik u denken? Gemiddeld toch zo’n 25 kilogram per krat. En wij deden dan vaak minstens een ton aan gewicht, reken maar uit.
Conclusie
Het was een onvergetelijke ervaring die zorgt voor het beter begrijpen van wijn, zeker ook voor mij als sommelier.
Ik lees zelf veel uit boeken, maar het begrijpen waarom je welke ingreep doet op bepaalde momenten en ook het werk effectief met je eigen handen doen, in plaats van uit een boek lezen dat het gebeurd, is een heel waardevolle les.
Gelukkig was er bij T&W een heel erg klein team. Enkel Fungai, een student en Schalk (assistent wijnmaker) werken hier, naast Stephanie en Etienne. Dit zorgde er mede voor dat wij zoveel mochten doen en niet een van de vele waren, zoals het in de grotere wijnhuizen vaak het geval is.
Geniet vooral mee van de vele foto’s
